Memurların Emekli İkramiyesi ve Sözleşmeli Personel Statüsü Üzerine Değerlendirmeler
Memurların Emekli İkramiyesi ve Sözleşmeli Personel Statüsü Üzerine Değerlendirmeler
Ziyaretçi sorusu: https://www.memurlar.net/haber/1125702/ adresimizde yayımlanan değerlendirmelerimize konu ziyaretçimizin '5510 a tabi memurlar emekli ikramiyesi alması için en son statü memurluk demişsiniz ama 4B yani sözleşmeli memur olursa emekli ikramiyesi yanar mı sonuçta memur olarak emekli olacak. Ayrıca 5434 e tabi memurlar emekli ikramiyesi alması için son statüsü memur olması gerekmiyor yazıyor ama bununla ilgili kesin bir bilgi yok. 5434 e tabi olup son statüsü memur olamayanların emekli ikramiyesi ödenmiyor. bunun için sgk yı mahkemeye verenler var fakat sgk vermemekte ısrar ediyor.' Şeklindeki sorusu üzerine konuyu değerlendirmekteyiz.
Detaylar/Değerlendirmeler:
Memur, Sözleşmeli Personel Statüsü:
Çalışma şekilleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu Madde 4 hükmünde belirtilmiştir. Kamu hizmetlerinin memurlar, işçi sayılmayan sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle yürütüleceği belirlenmiştir. Bu durum, kamu hizmetlerinin yürütülmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Özetle;
657/4-A Memur olarak belirlenmiş olanlar genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini yapmak ile görevlendirilenler memurlar olmaktadır. Yani tamamıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında görev yapanlar olmaktadır. Sosyal güvenlik kapsamındaki ifadesi de, 2008 yılı Ekim ayından önce memur olanlar 5434 sayılı T. C. Emekli Sandığı Kanunu, bu tarihten sonra memur olanlar da 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa tabi olurlar.
657/4-B Sözleşmeli personel olarak belirlenmiş olanlar ise Kamu kurumlarında yıllık sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu görevlileri olmaktadır. Bunlar hakkında 6/6/1978 tarihli ve 15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiş olan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar uygulanmaktadır. Bu durumda olanlar, 2008 yılı Ekim ayından önce çalışma şekilleri belirtilen esaslar dahilinde memurlarla hemen hemen aynı olmaktadır.
Emekli İkramiyesi Konusu:
Memurlara emekli ikramiyesi ödenmesi konusu 5434 sayılı Kanun hükümlerinde, 4/B sözleşmeli personele İş sonu tazminatı ödenmesi konusu da 6/6/1978 tarihli ve 15754 sayılı 'Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar' da açıklanmıştır. Bu durum, memurlar için emekli ikramiyesi ödenmesini etkileyen önemli bir faktördür.
Memurlara Ödenen Emekli İkramiyesinin Mevzuat Süreci:
Memurlara emekli ikramiyesi ödenmesinde 5434 sayılı Kanun Madde 89 hükümleri ile birlikte 2829 sayılı hizmet bütünleşmesini sağlayan Kanunun 12 nci maddesi de esas alınmaktaydı. 2829 sayılı Kanun Madde 12 hükmünde bulunan 'Son defa T. C. Emekli Sandığına tabi görevlerden emekliye ayrılan ve kendilerine bu Kanunun 8 inci maddesi uyarınca birleştirilen hizmet süreleri üzerinden aylık bağlananlara, T. C. Emekli Sandığına tabi daire, kuruluş ve ortaklıklarda prim veya kesenek ödemek suretiyle geçen sürelerinin toplamı üzerinden, 5434 sayılı T. C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre emekli ikramiyesi ödenir.' ibareler gereği, 5434 kapsamında olan memurlardan emekli olanlara şayet son statüleri memurluk olmadığı sürece memurluk sürelerine emekli ikramiyesi ödemesi yapılmamaktaydı.
Ancak, bu hüküm Anayasa Mahkemesi tarafından 5 Haziran 2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış olan 2005/40 sayılı Esas, 2009/17 sayılı Karar ile iptal edilmiş olduğundan, bugün için 5434 kapsamında olan memurlar için emekli olduklarında son statülerinin memur olup olmadıklarına bakılmamakta, ister işçi, ister esnaf statüsünde çalışırken de emekli olduklarında memurluk sürelerine 1475 sayılı İş Kanunu Madde 14 hükmü şartları aranmak suretiyle emekli ikramiyesi ödenmektedir.
Sonuç Bağlamında Değerlendirmelerimiz:
657/4-B kapsamında olanlar memur statüsünde emekli olmamaktadırlar. Emeklilik statüleri işçi statüsünden hesaplanan aylık sistemine dahil olmaktadırlar. Dolayısıyla çalışma şekillerinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri esas alınmış olsa da, emeklilik statüleri işçi statüsünde olduğu için 'Emekli İkramiyesi' adı altında olmayıp 'İş Sonu Tazminatı' adı altında yukarıda belirttiğimiz şartların yerine getirilmiş olması şartıyla görev yaptıkları Kurumlarca ödenmesi gerektiğini söyleyebiliriz.
Ayrıca, 5434 kapsamında olanlar için statü farkı aranmadan sadece emekli aylığı bağlanması şartıyla ve 1475 sayılı Kanun Madde 14 hükümleri de dikkate alınmak suretiyle memurluk sürelerine emekli ikramiyesi ödenmekte, son statünün memur olma şartı aranmamaktadır.