2024 Yılında Kamu Harcamalarında Şok Artışlar: Tasarruf Tedbirleri Etkisiz Kaldı
2024 Yılında Kamu Harcamalarında Şok Artışlar: Tasarruf Tedbirleri Etkisiz Kaldı
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, 2024 yılında kamu harcamaları beklenmedik şekilde arttı. Tasarruf tedbirleri etkisiz kaldı ve harcamalar giderek yükseldi. İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, bu durumu analiz etti ve harcamaların azalmadığını, aksine arttığını belirtti.
Artan Harcamalar ve Tasarruf Tedbirleri
2024 yılı Mayıs ayında kamuoyuyla paylaşılan Tasarruf Tedbirleri Genelgesi, harcamaları durdurmakta yetersiz kaldı. Prof. Dr. Yılmaz, “Görünen şu ki, harcamalar azalmamış. Hatta tasarruf edileceğine, giderek daha çok harcanmış.” dedi. Bu durum, enflasyonla mücadelenin yükünü dar gelirli kesimlerin üstlenmesine neden oldu.
2023-2024 yılları arasında tasarruf edilmesi gereken kalemlerdeki artış oranı yüzde 40 olarak belirlendi. Bu veriler, kamu harcamalarının kontrol altına alınamadığını gösteriyor. Harcamaların artışı, bütçe dengesizliğine yol açmakta ve mali istikrarı tehdit etmektedir.
Tasarruf Giderleri ve Taşıt Harcamaları
2024 yılının ilk üç ayında taşıt giderleri 2.1 milyar TL’den, son üç ayda yaklaşık 4 kat artışla 10.3 milyar TL’ye ulaştı. Yılmaz, taşıt alımlarının bu artışta büyük etkisi olduğunu belirtti. Yılın ilk 6 ayında taşıt alımı için 231 milyon TL harcanırken, son altı ayda bu harcama 7.5 milyar TL’ye yükseldi.
Taşıt alımındaki artış, onarım giderlerini de artırdı. Yılın ilk çeyreğinde taşıt onarımına 855 milyon TL harcanırken, yılın son çeyreğinde bu harcama 2.3 milyar TL’ye yükseldi. Böylece 2024 yılında taşıt giderleri toplamı yüzde 100 artışla 19.6 milyar TL oldu.
Lojman ve Sosyal Tesis Giderlerindeki Artış
Lojman-sosyal tesis giderleri de yılın ilk çeyreğinden son çeyreğine kadar 6 kat arttı. Yıl genelinde ise bu giderler yüzde 64 artışla 27.6 milyar TL’ye ulaştı. Bu durum, kamu harcamalarının kontrolsüz bir şekilde arttığını göstermektedir.
Haberleşme giderleri 2024 yılı ilk çeyrekte 2.2 milyar TL’den son çeyrekte yaklaşık 2.5 kat artarak 8.1 milyar TL’ye ulaştı. Böylece haberleşme giderleri 2024’te yıllık yüzde 100 artışla 17.6 milyar TL oldu. Bu artışlar, kamu bütçesinin sürdürülebilirliği açısından endişe vericidir.
Sonuç ve Değerlendirme
2024 yılı itibarıyla kamu harcamalarında yaşanan bu büyük artış, tasarruf tedbirlerinin etkisiz kaldığını ortaya koyuyor. Prof. Dr. Yılmaz, “Sonuçta enflasyonla mücadelenin yükünü talebi, tüketimi düşen ücretli, dar gelirli üstlenirken kamunun harcamacı yapısı devam ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Kırtasiye-baskı giderleri de yılın ilk çeyreğinden son çeyreğine kadar 4 kat artış gösterdi ve yüzde 67.3 artışla 27.6 milyar TL oldu. Temsil-ağırlama-organizasyon giderleri ise yılın son döneminde azalış gösterse de bu kalemde 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 26 artarak 2.4 milyar TL harcama gerçekleşti.